ARKADAŞLARIMIN OKUDUĞU KİTAPLAR HAKKINDA YORUMLARIM.

Kitabın Adı:  Elon Musk Geleceği İnşa eden adam ( Rocket Man: Elon Musk In His Own Words)

Yazarı: Elon Musk

Türkçe Diline Çeviren: Öykü Toros Irvana

Baskı Yılları: İlk baskı Ağustos 2017 / 4. Baskı Kasım 2017

Sayfa Sayısı: 200

Yayın Evi: Zeplin

Elon Musk bizleri kitabın kapağında ‘ Sıradan insanlar da sıra dışı olabilirler’ sözüyle karşılıyor. On bir bölümden oluşturduğu kitabında kendi hakkında önemli bilgilerini kısacası nasıl geleceği inşa eden adam olduğunu anlatıyor. Bu on bir bölümde Elon Musk’ın başarı sırlarını keşfederek ona “Gerçek Dünyanın Iron Man’i ” denmesinin geçerli sebepleri olduğunu inceleyeceğiz. Kitap, önsözde Musk'ın hayatını, amaçlarını kısaca anlattıktan sonra Musk'ın çeşitli yerlerdeki konuşmalarını bölümler halinde derleyerek sunmuş. Bu yüzden anlatımda da kitaptan alıntılar yaparak devam edeceğim

Elon Musk 1971 yılında Güney Afrika’da dünyaya gelmiştir. Elon Musk amacını şu sözlerle açıklıyor:  “ Yapmaya çalıştığım şey, gelecekteki olası riskleri mümkün olduğunca azaltarak, iyi bir gelecek sağlamak için ne gerekiyorsa yapmak.”(Ocak,2016)

Kitabın birinci bölümünde Elon Musk yaptığı konuşmalarda, küçük bir çocukken gün boyu kitap okuduğunu ve 14 yaşındayken okunmaması gereken Nietzsche ve Schopenhauer’un kitaplarını okuduğunu belirtiyor. Okul zamanlarında fiziksel olarak yaşıtlarından ufak olduğunu ve bilgiçlik taslayan bir tip olduğundan dolayı sürekli dayak yediğini de ekliyor. “Daha sonra, bana çok faydası dokunan Otostopçunun Galaksi Rehberi’ni okudum”(22 Ocak 2013,24. sayfa). “Bu bana asıl zorluğun sorulması gereken soruları bulmak olduğunu, ama bir kere bunu başardığınızda geri kalanının gerçekten kolay olduğunu öğretti”(Bloomberg, 14 Eylül 2012,24). Elon Musk bu kitaptan sonra hayata olan bakışını değiştirerek, kendi tabiriyle sıradanlıktan sıyrılıp sıra dışı bir insan olmaya başlıyor. Üniversite hayatını Kuzey Amerika’da geçiren Musk, babasının okul masraflarını karşılayamadığından dolayı burslu olarak okumuştur. Kariyer yolunu nasıl seçtiğini şu sözlerle söylüyor Musk: “Okuldayken, ‘İnsanların geleceğini geniş kapsamda etkileyebilecek şeyler nelerdir?’ diye düşünürdüm. Bunlarınsa internet, sürdürebilir enerji, uzay, genetik ve yapay zekâ olduğunu düşünürdüm. İlk üçü başarılı olma ihtimali çok iken son ikisi riskliydi.” 1995 yılında internet ortamına atılan Zip2’yi kurdu fakat Zip2 den beklenilen parayı kazanamadığını anlatan Musk,1999 yılında 307 milyon dolara satıp, dünyanın ilk çevrimiçi bankacılık sistemi olan X.com u kurdu. X.com kurulduktan sonra dünyanın en büyük çevrimiçi ödeme sistemlerinden biri olan PayPal’ı Confinity firmasıyla beraber kurdular. 14 aydan daha kısa sürede 500 milyon dolar değerinde bir şirket sahibi oldular.

Musk düşünmenin temel ilkesinin fizik yaklaşımında olduğu gibi “her şeyi esas temellerine indirgemek ve analojinin mantığına aykırı biçimde düşünmeye oradan başlamaktır”(36) sözüyle açıklıyor. Herhangi bir şeyin nedenini açıklamak motivasyon açısından büyük fark yaratacağını konuşmasına ekliyor.  “Bilgiyi bir nevi bir kavram ağacı gibi görmek önemlidir; ayrıntılara geçmeden önce gövde ve büyük dallar gibi temel esasları kavradığınıza emin olun, belki de tutunacakları bir dal yoktur.”(6 Ocak 2015, 37. sayfa) sözüyle bilgiyi nasıl öğreniriz sorusuna cevap veriyor.

Musk iş kurmak ile ilgili : “ İnsanlar genellikle iş kurmanın eğlenceli olacağını düşünür. Ancak öyle olmadığını belirtmem gerek.”(45) “Özellikle şirketin CEO’su iseniz, şirketin karşılaştığı en kötü problemlerin çözümü sizin sorumluluğunuzdadır.” (45) sözleriyle şirket kurmanın gözükenden daha zor bir olay olduğunu açıklıyor. Musk “ Öncelikle, etkili fiyata pazarladığınız etkili bir ürününüz yoksa şirketiniz başarılı olamaz.”(2008,47)  sözüyle kalite ve uygun fiyat ilişkisine önem verdiğini açıklıyor. Eleman adayları ile görüşme sırasında iyi kalpli olmanın önemini anlatıyor. Başarının anahtarını şu sözlerle anlatıyor : “ Bir yerden başla ve sonra varsayımlarını sorgulamaya gerçekten hazır ol, hatalarını düzelt ve gerçekliğe uyum sağla.” (Ekim 2015,60. Sayfa)

Musk’ın en büyük projelerinden biri olan Tesla’nın doğuşunu şöyle anlatıyor: “ AC Propulsion’a şöyle dedim : ‘Eğer yüksek kalitede bir elektrikli araba geliştirmeyecekseniz bunu yapmak için bir şirket kuracağım.’ Onlar da bana şöyle cevap verdi: ‘ Bunu yapmakla ilgilenen başkaları da var, güçlerinizi birleştirmeli ve birlikte şirket kurmalısınız.’ Böylece Tesla ortaya çıktı.” Musk Tesla’nın hedefinin elektrikli ulaşımı mümkün olduğunca düşük maliyetli hale getirebilmek olduğu anlatıyor. Tesla projesinde başlangıçta hatalı kararlar veren Musk sonunda projeyi 226,1 milyon dolar gibi bir para ile halka arzını gerçekleştirdi. Musk Tesla ile ilgili şu iddialı sözleri de söylüyor: “Tarih boyunca iflas etmeyen sadece iki Amerikan otomobil firması var. Bunlar Ford ve Tesla.”(Tesla toplantısı,31 Mayıs 2016,87. Sayfa) Tesla’nın felsefesinin sürekli değişim olduğunu anlatan Musk bu yüzden model yılının önemi olmadığını söylüyor. Tesla projesine güvenen Musk satın alan kullanıcılara sekiz yıllık sınırsız kilometre garantisi veriyor. Araçlarda güvenlik konusunu şöyle açıklıyor: “Model S ve Model X’in tasarımında güvenlik bizim başlıca hedefimizdi. Açıkçası kendi ailemin, arkadaşlarımın ailelerinin o arabada olacağını düşündüm. Eğer güvenliği azami seviyeye çıkarmak için mümkün olan her şeyi yapmasaydım ve bir terslik olsaydı, kendimi asla affetmezdim.” (94) Tesla Motors’un ilk çıkardığı Roadster modelini düşük hacim, yüksek fiyat olarak tanımlayan Musk, Roadster modelini insanların kafasındaki elektrikli otomobil çirkin görünümü ve düşük performanslı bir otomobil algısını yıkmak için çıkardıklarını anlatıyor. Sonradan ürettikleri Model S ve Model X orta hacim, daha yüksek fiyat olarak üretilirken Model 3 yüksek hacim, uygun fiyat olarak çıkartmışlardır.

Daha iyi bir gelecek için sürdürebilir enerjinin olması gerektiğini düşünen Musk, güneş panelleri üreten SolarCity’i satın aldı. Musk SolarCity’i şu sözlerle anlatıyor: “SolarCity, aslında dev bir dağıtımcı kamu hizmeti kuruluşudur. Kelimenin tam anlamıyla halkın iktidara gelmesidir.” (126)

Musk kendi tabiriyle bizleri geleceğe taşıyan uzay taşımacılığı şirketi olan SpaceX’in kuruluşunun fikrini NASA’nın Mars’a ya da hatta yeniden Ay’a kimseyi görmeye dair bir planı olmadığını fark ettim,”(133) sözleriyle anlatıyor. Mars’a ulaşmak için roketlere ihtiyacı olduğunu söyleyen Musk, roketlerin fiyatlarının çok pahalı olduğunu söylüyor. Araştırmaları sonucu bir roketin malzeme maliyetinin normal fiyatın yüzde ikisi oranında ortaya çıkıyor. Musk bu maliyeti daha d aza indirebilmek için roketlerin tekrar kullanılabilir hale gelmesi gerektiğini anlatıyor. “ SpaceX’in hedefi, uzay yolculuğunda devrim yaratmak. Uzun vadeli hedefi ise, Mars’ta kendini idame ettiren bir koloni kurmanın yanı sıra heyecan verici bir gelecek yaratmaktır.” (135) Musk diğer roket firmalarını alt etmeyi kendine ilk hedef olarak görüyor. SpaceX NASA ile anlaşma sağlayarak ne kadar iddialı ve başarılı bir şirket olduğunu da kanıtlamış oldu. Hava Kuvvetlerinin tek Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı (EELV) kaynağını sağlamaya dair ihaleyi kazanan SpaceX şirketi bu ihaleyi kazanmasındaki ana sebebi daha önceki firmanın SpaceX şirketinin roketlerine göre dört kat pahalı olmasıdır.

Kitapta mühendisler için bilgiler de veren Musk mühendislerin detaylara önem veren, mükemmeliyetçi ve tasarım ve estetikten anlayan kişiler olması gerektiğini söylemiştir. Musk kitabının son bölümünde hayatla ilgili şu sözleri söylemiştir: “ Üç beklentiniz olmalı: Sabahları işe gitmeyi iple çekmelisiniz. Kayda değer bir maaşınız olmalı. Dünyayı olumlu bir etkide bulunmak istemelisiniz. Bu üç beklenti karşılanırsa, çocuklarınıza anlatacak bir şeyleriniz olur.”(175)

YORUM

 Son yıllarda bana en çok ilham veren insanlar arasında yer alan Elon Musk’ın anlatıldığı bir kitabı okumaktan büyük zevk aldım. Teknolojiye ilgisi olanlara da ısrarla tavsiye ediyorum.  Elon Musk’ın öncelikle kendisi, çevresindeki ve hayatındaki birçok kişinin bu kitabın içinde yer alması, genel bir bakış açısına sahip olmamı sağladı ve merak ettiklerimi nispeten gün yüzüne çıkardı. Kendimi Musk’ın gözünden hayal ederken buldurdu. Hayatta ki hatalarını, başarılarını ve aldığı tepkileri, konuşmalarında ve toplantılarında ki konuşmalarından kesitlerle anlattığı için biraz kopuk ve eksik olmuş ama okunmaya değecek bir kitap. Kitapta Musk’ın çok gezegenli yaşam ile ilgili söylediği sevdiğim bir sözü var : “Bunun denememiz gereken en büyüleyici ve ilginç şeylerden biri olduğunu düşünüyorum. Bu, insanoğlunun bu zamana kadar atılacağı en büyük maceralardan biri. Hayat, sorunları çözüme kavuşturmaktan fazlası olmalı. Eğer hayat sorunları çözmekten ibaretse sabahları neden erken kalkıyoruz ki? Size ilham veren, insanlığın bir parçası olmaktan gurur duymanızı sağlayan şeyler olmalı.” Musk sıradan insanlar da sıra dışı olabilir diyerek aslında hepimizin ortaya güzel işler çıkarabileceğini anlatmaya çalışmıştır. Bu kitapta özellikle Musk’ın hayata ve olaylara bakış açısını; imkânsız denilen şeyleri inanarak başarması; insana verdiği değeri ve en önemlisi de geleceğe dair hayalini kurduğu projelerin detaylarını bulabilirsiniz. Bu yüzden kitabı okudukça hayata bakış açınızın değişeceğine eminim. Yorumumu Musk’ın hayatla ilgili söylediği ve benim hayat mottom olan şu sözle sonlandırıyorum: “Üç beklentiniz olmalı: Sabahları işe gitmeyi iple çekmelisiniz. Kayda değer bir maaşınız olmalı. Dünyayı olumlu bir etkide bulunmak istemelisiniz. Bu üç beklenti karşılanırsa, çocuklarınıza anlatacak bir şeyleriniz olur.”